Mandolin Srinivas - Radio Concert

 Shravanam instrumental

U Srinivas - Mandolin

Radio Concert

Enjoy some great Music.

Compassion - Understanding

 

Why compassion is critical

The better part of compassion, ultimately, is to recognize that you want other people to thrive. You want to cancel these disparities and bad luck insofar as you can. And you want to help build a fair and just society. That the wealthier it becomes, the more it makes life, even for the its poorest members, better and better, such that the human world becomes unrecognizably good. And there's no question that's possible.

One basis for hope is when you look at how much of our suffering is self-caused, you immediately see that we could just stop doing that. If most of human misery, and inequality, and conflict, and violence is a matter of the stories that people are telling themselves and find incredible, and the fact that those stories are discordant, then you see that virtually, all of human suffering and chaos is just tissue-thin. It's a bad dream. It's just thoughts that people are finding compelling and they could cease to find those thoughts compelling. Not much has to change. Again, it's not a story of there being a sufficient number of bad people in the world to make life unlivable, right? It's almost never the case. The numbers of truly bad people, true psychopaths, true sadists, it's always tiny. It's the tiniest rounding error on what is actually the case, which is you have psychologically normal, compassionate, otherwise good people ruled by bad ideas and ideas that put them in explicit conflict with other human beings who have different ideas. All of this, the status quo, when you look at it, can be very depressing.

Sufficient knowledge, sufficient cooperation

The basis for hope in radical change is right there on the surface. Because again, there's almost no problem human ingenuity can't solve in the end. This is a point that the physicist David Deutsch made recently, which I find compelling. Unless there's some law of physics that rules it out, any change in the universe that is possible is possible in the presence of sufficient knowledge, right? And I would add, you need sufficient cooperation to implement that knowledge. But the sky's the limit in terms of how good we can make human life on the basis of our understanding how the world works and on the basis of a disposition to spread the wealth around. To cancel the truly unconscionable disparities in good and bad luck we see in this world.

There are many of us who are born with every opportunity and virtually no impediments to our wellbeing. And there are those who are in the opposite circumstance, and none of us are responsible for where we have entered this game. No one watching this can claim to have decided not to be born in some war-torn country to totally irresponsible, or absent, or soon-to-be-dead parents. No one who wasn't orphaned in Syria in a civil war is responsible for that. No one who was born neurologically healthy is responsible for that. You can't account for the fact that you don't have brain damage.

Inherited advantages

List your advantages for as long as you like. Really, none of them were brought into being by you, right? You're a beneficiary of all of these gifts insofar as you have them. And if you're intelligent and you're capable of great effort, those things, too, are mere inheritances. They're genetic, they're environmental. There's some combination of the two, but the fact that you weren't murdered in a ditch as a child is something you can't control.

So the better part of compassion, ultimately, is to recognize that you want other people to thrive. You want to cancel these disparities and bad luck insofar as you can. And more to the point, you want to help build a society and a civilization that becomes a machine for doing this, right? You want a fair and just society that the wealthier it becomes, the more it makes life, even for its poorest members, better and better, such that the human world becomes unrecognizable, ultimately, and unrecognizably good.

And there's no question that's possible. It's already happened for some of us. If you look at the difference between the best life on offer now and the worst, it's as stark as you can imagine. You just can't possibly exaggerate how much better it is to live in a peaceful, orderly society, and to be wealthy, and healthy, and surrounded by people who you love and who love you, and to be surrounded by increasingly happy strangers who just want to cooperate with you. And their hopes and dreams are being realized on a daily basis, and crime is low, and social trust is high, and all of that's possible, and many of us have lived this, if not all the time, certainly in our most secure moments. And increasingly, it's the norm in... Certainly in affluent societies, it's the norm. And insofar as it's unraveling in places that is worth worrying about and addressing.

But there are places on earth where nothing like that is remotely possible at the moment. There are places that have known civil war or something like civil war for as long as I've been alive. And on top of that, they're ravaged by infectious illness at a level that hasn't been true in any place I've lived for more than a century. So, yeah, I think we have a global responsibility to make life better and better. And insofar as we lose sight of that responsibility or disavow it because we think it's no longer possible, because we think that there isn't enough wealth in principle, there are not enough good things to share. We're not gonna build enough knowledge to engineer a tide that lifts all boats. So we have to hunker down and defend ourselves because the barbarians are at the gates. If that's the future, well, it's gonna be increasingly dystopian and terrifying.

Subscribed

Human conversation as tool

So we do have a choice to make, and at the most basic level, we have to safeguard the tools by which we would make such a choice and continually correct course. And for that, there really is no tool better and no substitute for human conversation, wherein we converge on a fact-based understanding of what's happening in the world. When you look at what it takes to improve your life personally, in your face-to-face relationships, and really in the privacy of your own mind, just what is it like to be you alone in a room with nothing to distract you? That really is a matter of understanding your habitual entanglement with thought and learning to break that spell. This is meditation by another name.

The reality is, for most of us, we wake up each morning and we are chased out of bed by our thoughts, and we think, think, think, think, think until we struggle to fall asleep later that night. And our lives are largely determined by the quality of those thoughts, the quality of the stories we're telling ourselves. We live moment to moment in a kind of waking dream. And our entanglement with thought is very much like the dreams we experience while asleep, right? And not like the lucid ones.

There's this phenomenon of lucid dreaming, which is interesting, but obviously not the normal case. No, our thoughts are more like the truly psychotic dreams we have every night, where we have no idea what has happened to us. We're not even doing enough reality testing to be surprised by the fact that we find ourselves in another circumstance. You go to sleep at night, and then the next thing you know, you're on a beach somewhere, or you're flying on an airplane, or you're talking to somebody who's famous who you never met, or to someone who's dead, or you're... Whatever it is, you're in a new circumstance and you don't even know enough about yourself to be surprised. All the laws of physics have been violated and you don't even blink.

The most surprising thing about dreams

The most surprising thing about dreams is our fundamental lack of surprise when they arise. And so it is with thoughts. You're sitting and you're ostensibly doing something productive. You're working, or you're reading a book, or you're having a conversation, but your moment-to-moment use of your own attention is competing with this continuous product. This inner voice that is saying things or broadcasting images. Your attention is being buffeted each moment by the intrusion of memories or images about the future, sources of anxiety or regret. So you're buffeted back and forth by past and future as represented by thought, and you're not noticing thoughts themselves as appearances in consciousness.

They seem to come up from behind and become what you are. I mean, even now, as I'm speaking and you're struggling to follow the thread of this increasingly long and perhaps ungrammatical sentence, my voice is competing with the voice in your head that feels like you. It's not you in the sense that you normally presume. It's this appearance in consciousness. There's space around it, there's a context in which it's appearing that you are not tending to recognize. And recognizing it, you would see that thought is just this gossamer object in awareness that, really, it comes out of nowhere. It disappears back into nowhere. And yet unrecognized, it seems to be what you are in each moment.

Consciousness and its object

It feels like a self, it feels like I. And that identification, that lack of distance between consciousness and its object. That is a thing that leaves us hostage in each moment to the emotional and behavioral implications of each thought. So if you're thinking about that thing that profoundly embarrasses you or that concern about what you are deeply frightened, for instance say your child is ill, and moment ago, you weren't thinking about it, but now you are, and it's all consuming. It is just this linguistic, imagistic representation of a state of the world that, unrecognized, completely changes your emotional state and trims down your mind to some seeming imperative.

You need to react just like this right now at the volume that you're currently experiencing. The reason why meditation becomes a great tool and art of emotional regulation is that it introduces a degree of freedom here. It introduces a distance between the sense of being the subject of your experience and the various objects, the various states of the nervous system, the physiological changes that you recognize to be this emotion that's being kindled by the next thought and the thoughts themselves. You can begin to witness all of that in a way that allows for some space, and ultimately for quite a lot of space. And then you're free to choose.

Just, how angry do I want to be right now? How fearful do I want to be? How impatient do I want to be? How motivated do I want to be to respond to an emergency? I'm not saying there aren't emergencies. I'm not saying there aren't circumstances that benefit from a full adrenaline dump that gets you running or fighting. In truth, those moments are few and far between. And all of those strong negative emotional reactions, like anger and fear, they're necessary as information. They're salience cues. They tell you that something has happened in the world or in your body that is worth paying attention to.

What is the optimal state to be in?

But the question is: What is the optimal state to be in once the world has got your attention. How useful is anger 30 seconds later or 30 minutes later? The half life of the utility of anger is very, very short. And so it is with almost any other negative state. And until you learn to meditate, until you learn to recognize thoughts as thoughts and emotions as emotions, until you break this spell of just kind of helpless identification with each new appearance in consciousness, you are just condemned to be as angry as you will be for as long as you will be.

It could be an hour, it could be a day, it could be a week depending on just what you do with your mind. But just there's no degree of freedom, but you're busy trying to arrange the world so as to no longer justify this negative mental state.

How to get off the ride of anger

You have to change the things in the world that are making you angry. That's the only way to get off that ride. But the truth is, anger or any other negative emotion has a very short half-life physiologically. I mean, the moment you recognize it, the moment you cease to be entranced by the thoughts that are telling you why you have every right to be angry, the moment you break the spell, it diminishes over the course of seconds, tens of seconds at the longest. Then it'll come back again the moment you get caught by the next thought, but then you keep punctuating these reactions to life with this clear scene of what the mind is like prior to identification with thought.

And those punctuations give you real freedom. I mean, it is the kind of superpower to just decide, "Okay, I'm not gonna be angry now, I'm just gonna let it go." That's possible once you develop the skill and then the neurology of that is reasonably well-understood at this point. It's important to be able to do it because so much of the chaos we see in the world and so much of the chaos that gets introduced into our own lives is a matter of kind of pathological emotional dysregulation. It's normal in the sense that it's all too common. It has a lot of subscribers out there in the world, but it's not normal in the sense that it's normative, in that it is good or necessary for us.

Its so easy to tell yourself a story

It's analogous to road rage, right? I mean, road rage is so comical and insane because we've all, most of us have experienced it and it's delimited, it's exaggerated by the context. We all get in these metal boxes of privacy and start moving around at high speed, and it brings something out in us that the moment we step outside of the car, we would recognize is just, is totally unsustainable. An experience that is so easy to reframe: Someone cuts you off in traffic, nothing's happened. They just did something that caused you to hit the brakes, and you got angry. And it's so easy to tell yourself a story that diffuses that reaction.

You could just recognize that you have no idea what's going on in that person's life. I mean, who knows what phone call they just got? Who knows what hospital they're racing to get to? Who knows what personal chaos they're failing to overcome? You don't know what's happening there, and yet you are taking everything personally, and you could just feel compassion there, but now you feel rage, and now you're shrieking at them and gesticulating, and now they notice, and now you're in the middle of a conflict.

It's a cartoonish version of chaos that most of us have lived to some degree or another. But it's it is the same automaticity of capture by thought and emotional contraction. That it is the bottom of basically everything we're seeing in the world that is deranging us. All of our overreactions, all of our failures of compassion, our failures of mutual understanding, just an inability to be kind, and patient, and curious about what's happening on the other side of the wall or the other side of a conversation. It always starts with this moment of contraction into self, and self-preoccupation, and fear, and anger, and everything gets layered on top of that.

Unclenching the fist in your mind

And it's the inability to unclench the fist that has formed in your mind that is at the root of everything. And we can try to create a world that never pisses us off. I'm not saying there are no problems in the world worth solving, there are certainly many, but the question is: How unhappy do you have to be in the present as you struggle to figure out how to solve the problems in the world?

And the answer in almost every case is that you don't have to be unhappy at all. It is possible to be happy, even while working under fairly stressful conditions. It's possible to be happy even when you don't yet have what you want. This is a capacity of the human mind. This is starkly illustrated by the fact that there are people who go into solitude for years at a time and do nothing but meditate. I mean, I've studied with meditation masters who've spent years in solitude, even years in caves, in the Himalayas. And that's exactly what they wanted to do. And they came out radiantly happy right now.

Of course, there's another name for that condition, it's called solitary confinement. And it's considered a torture, even inside a maximum-security prison. Most people, given the way their minds are, would rather be out there experiencing the community of rapists and murderers than left alone in a room with their thoughts. That tells you a lot about what is considered normal for most of us most of the time with regards to our thoughts. And there's another possibility. It really is possible to break that spell and recognize just how much intrinsic freedom there is in consciousness itself prior to identification with thought.

Balamualikrishna - Navamukhi Pallavi

 Shravanam

M Balamuralikrishna - RTP - Navamukhi Talam

AIR Hydearabad recording.

Spread the word among interested music enthusiasts.

Enjoy great music!

Chattam Mundu - Story of Franz Kafka in Telugu

 Franz Kafka Story

చట్టం ముందు - ఫ్రాంత్స్ కాఫ్కా కథ

చట్టం ముందు

ఫ్రాంత్స్ కాఫ్కా కథ

అనువాదం కె బి గోపాలం

చట్టం అంటే, ఆ అధికార భవనం ముందు ఒక వాకిటికావలి మనిషి కూర్చుని ఉన్నాడు. అతని దగ్గరికి పల్లెప్రాంతాల నుంచి మరో మనిషి వచ్చాడు. లోనికి వెళ్ళనివ్వమని అడిగాడు. కానీ గేట్ కీపర్ మాత్రం ఆ సమయంలో లోపలికి ప్రవేశం కుదరదు అన్నాడు.

వచ్చిన మనిషి కాసేపు ఆలోచించాడు. “తరువాత వస్తే లోనికి పోనిస్తారా” అని అడిగాడు. “బహుశా వీలవుతుందేమో” అన్నాడు వాకిటి కావలి. “ఇప్పుడు మాత్రం వీల్లేదు” అన్నాడు.

  సమయంలో అధికార భవనం గేటు తీసే ఉంది. అది ఎప్పుడూ తీసే ఉంటుంది. కావలి మనిషి కాస్త పక్కకు వెళ్ళాడు. పల్లె మనిషి లోపల ఏముందో చూడడానికి అన్నట్టు వంగి తొంగి చూచాడు. గేట్ కీపర్ ఆ సంగతి గమనించి “నేను వద్దంటున్నా సరే లోపలికి చూడాలని అంత ఆత్రంగా ఉందా? అయితే ఒకటి గమనించు. నేను చాలా అధికారం గలవాడిని. అయితే నేను చిన్న గేట్ కీపర్ ను మాత్రమే. లోపల గదికి గదికి ఒకరుగా వాకిటికావలి వారుంటారు. ఒకరికన్నా ఒకరికి ఎక్కువ అధికారం. అదంతా నాకు నిజానికి నచ్చదు” అంటూ నవ్వుతూ అన్నాడు అతను.

ఇంతగా కష్టాలు వస్తాయని పల్లెటూరు మనిషి ముందు అనుకోలేదు. చట్టం అందరికీ అందుబాటులో ఉండాలి అని అతని ఆలోచన. కానీ ఇప్పుడు ఈ బొచ్చుకోటు వేసుకున్న గేట్ కీపర్ ను చూస్తూ, కోసుగా ఉన్న అతని పెద్ద ముక్కును, సన్నటి నల్లటి గడ్డాన్ని మరింతగా దగ్గరగా పరిశీలనగా చూస్తూ ఉంటే మాత్రం అక్కడ తను వేచి ఉండడమే మంచిదని లోనికి వెళ్లడానికి అనుమతి దొరికేదాకా అలా ఉండాలని అతను నిర్ణయించుకున్నాడు.

గేట్ కీపర్ అతనికి ఒక స్టూల్ ఇచ్చాడు. గేటు ముందు ఒక పక్కన కూర్చోవడానికి అనుమతి కూడా ఇచ్చాడు. పల్లె మనిషి అక్కడ దినాలు, సంవత్సరాలు కూర్చున్నాడు. లోపలికి పంపించమని చాలాసార్లు అడిగి చూచాడు. అట్లా అడిగి కావలి మనిషిని విసిగించాడు. తరచుగా గేట్ కీపర్ కాసేపు అతనిని ఏవో ప్రశ్నలు అడుగుతాడు. సొంత ప్రాంతం ఏదని, అలాగే మరెన్నో సంగతులు అడుగుతాడు. కానీ అవన్నీ పట్టింపు లేని ప్రశ్నలు. గొప్పవాళ్ళు అడిగే రకం. అయితే చివరికి మాత్రం అతను పల్లె మనిషిని లోపలికి పంపించడం కుదరదని మరోసారి చెపుతాడు. ప్రయాణం కోసమని పల్లెమనిషి తనవెంట ఎన్నెన్నో వస్తువులు తెచ్చుకున్నాడు. ఆ విలువైన వస్తువులు ఎంత విలువైనవయినా గేట్ కీపర్ ను మెప్పించడం కోసం ఒకటొకటిగా అతనికి ఇచ్చేశాడు. కావలి మనిషి వాటిని తీసుకుంటాడు. “నీవు ఏమీ ప్రయత్నం చేయలేదని అనుకుంటావేమోనని మాత్రమే నేను ఇవన్నీ తీసుకుంటున్నాను” అని చెపుతాడు.

ఎన్నో సంవత్సరాల పాటు పల్లె మనిషి వాకిటి కావలి మనిషిని తెరపి లేకుండా చూస్తూనే ఉన్నాడు. అతను మిగతా గేట్ కీపర్ లను మరిచిపోయాడు. చట్టం భవనంలోనికి వెళ్లడానికి తనకు ఉన్న అడ్డంకిగా ఇతడిని ఒక్కడినే గుర్తించాడు. దురదృష్టకరమైన ఆ పరిస్థితులను అతను శపించాడు. మొదటి సంవత్సరంలో ఆ శాపనార్థాలను పైకి వినిపించేటట్టు గట్టిగానే అనేవాడు. అతనేమో పెద్దవాడు అవుతున్నాడు. అయినా లోలోపల ఏదో గొణుక్కుంటూనే ఉంటాడు. అతనిలో పిల్లతనం కనబడుతుంది. సంవత్సరాలుగా గేట్ కీపర్ ను పరిశీలిస్తూనే ఉన్నాడు. అతని కోట్ కాలర్ లోని పురుగులను కూడా గమనించాడు. గేట్ కీపర్ కు నచ్చచెప్పమని ఆ పురుగులను కూడా అభ్యర్థించాడు.

చివరికి అతని కంటి చూపు మందగించింది. చుట్టు పరిసరాలు నిజంగానే చీకటిగా ఉన్నాయా అన్న సంగతి అతనికి తెలియడమే లేదు. కళ్ళు తనను మప్పగిస్తున్నాయేమో అని కూడా అర్థం కాలేదు. చట్టం భవనం గేటు లో నుంచి బయటకు వస్తున్న ఆగని వెలుగును అతను గుర్తించాడు. అతనింకా ఎంతో కాలం బతకడు. చావుకు ముందు అతను అంతకాలం తలలో తిరుగుతున్న తన అనుభవాలన్నింటిని కలిపి ఒక ప్రశ్న తయారు చేసుకున్నాడు. గేట్ కీపర్ ను ఆ ప్రశ్న ఇంకా అడగనేలేదు. శరీరం బిగుసుకుపోయింది. అతను పైకి లేవలేడు. కనుక సైగగా చేయి ఆడించాడు.

 పెద్ద మార్పు వచ్చింది. పరిస్థితులన్నీ మారిపోయాయి. పల్లె మనిషితో మాట్లాడాలంటే గేట్ కీపర్ ముందుకు వంగవలసి వచ్చింది. “ఇంకా ఏం తెలుసుకోవాలి అని నీ బాధ?” అని అడిగాడతను. “నీకు ఒక చోటికి సంతృప్తి లేదు”, అన్నాడు. “అందరికీ చట్టంతో అవసరం ఉంటుంది. అయితే ఇన్ని సంవత్సరాలలోనూ, ఒక్క నేను తప్ప, లోపలికి వెళ్తాను అంటూ ఎవరూ రాలేదేమిటి?” పల్లెమనిషి అడిగాడు. అతనికి చివరి క్షణాలు వచ్చేశాయని వాకిటికావలి మనిషికి అర్థమయింది. అతనికి చెవులు వినిపించవు గనుక గట్టిగా అరుస్తూ చెప్పాడు. “ఇక్కడి నుంచి మరెవరూ లోపలికి వెళ్లడానికి వీల్లేదు. ఇది నీ ఒక్కడికోసమే తెరిచి ఉంచిన గేటు. ఇక నేను దీన్ని మూసేస్తాను,” అన్నాడతను.

D K Jayaraman - Dhanyudevvado - Malayamarutam

 Shravanam welcomes you again

D K Jayaraman sings Dhanyudevvado

M Chandrasekharan - Violin

Umayalpuram Sivaraman - Mridangam

Sastri Hall 1984

Dhanyudevvadoo daasharathee||

Anyamandu chittamuneeyakaa 
aanandaamrutha paanamu jeese||

Vara maddala taalaadi tambura veena vaadyamula jeesukonii||
Shruti shuddamuthoo sukhamugana varada venkateeshvaruni bhajinche||

Enjoy great music!

Please spread the word if you like my posts.

T V Shankaranarayanan - Venkataramana - Lathangi - Papanasam Sivan

TVS sings Venkataramana

Lyrics

vEnkaTaramaNA un tiru viLaiyADalai yAr arivAr

shanka cakra dhArI unai sharaN aDaindEn pizhai poruttaruL

alarmEl mangai maNALA ambuja nAbha dayALA

malar tAL marandirumAndEn mannittenai ANDaruL tirupati

Earlier I shared Chakkani rajamargamu and now one more song from the same concert here.

Enjoy some great Music!

Spread the word if you like my posts. Thank you!

Lokabhiramam 2 - Science Panduga

సైన్స్ పండుగ

సైన్సు అందించిన అందమయిన మత్తులో హాయిగా గడుస్తున్న దినం కాదిది. ఆ రోజు గడిచింది. ఇది మరుసటి రోజు. అవగాహనకు అందని అంశాలను, అనర్థాలకు దారితీస్తున్న అంశాలను, మరింత సులభంగా పరిశీలించడానికి, ఇప్పటివరకూ వచ్చిన సైన్సు, కొంత వెసులుబాటు మాత్రమేనని, అందరికీ అర్థమయింది, అంటాడు ఆల్డస్‌ హక్స్‌లే.
---
సైన్సుకు స్వంతంగా విలువలు ఉండవు. విలువలు మనుషులకు ఉంటాయి. సైంటిస్టులు మనుషులు. సైన్సును వాడుకునేవాళ్లు మనుషులు.
---
పుష్పా! ఈ సదస్సుల్లో నేను పాల్గొనడానికి పద్ధతేమిటి?’ యించుమించు ఈ అర్థం వచ్చే ప్రశ్న ఏదో అడిగాను. ‘అదేమిటి? నేను నిన్ను ఆహ్వానిస్తున్నాను’ అన్నాడు పుష్పా. అవును. పుష్ప అమ్మాయి కాదు. పుష్పమిత్ర భార్గవ అనే పి.ఎం. భార్గవ. జంటనగరాల్లోని సెంటర్‌ ఫర్‌ సెల్యులార్‌ అండ్‌ మాలిక్యులార్‌ బయాలజీ అనే గొప్ప సంస్థను ప్రారంభించిన డైరెక్టర్‌ ఆయన. ఆ సంస్థ అప్పటివరకూ ఆర్‌ ఆర్‌ లాబ్స్‌లోనే భాగంగా ఉండేది. స్వంత భవనాలు, మిగతా సౌకర్యాలు వచ్చిన తరువాత ప్రారంభోత్సవానికి ప్రపంచంలోని గొప్ప శాస్త్రవేత్తలను చాలామందిని పోగేసి రెండు వారాలపాటు సదస్సులు నిర్వహించారు. నేను అడిగింది,  ఆ సదస్సుల్లో పాల్గొనడం గురించే. నేను మాలిక్యులార్‌ బయాలజీ చదువుకున్నాను. పిఎచ్‌. డి కూడా చేశాను. కానీ సదస్సుల నాటికి కేవలం సైన్సు జర్నలిస్టును!  సైంటిస్టును కాదు. సదస్సుల వివరాలను, పాల్గొంటున్నవారి వివరాలను కలిపి ఒక పెద్ద పుస్తకం వేశారు. దేశవిదేశాలలోని వారెంతో మంది, పాల్గొన డానికి అప్లికేషన్స్‌ పంపారు. వారిలోంచి ఎంపికయినవారు రెండుమూడు వర్గాలలో, సెలెక్టెడ్‌ పార్టిసిపెంట్స్‌ ‘చాలా ముఖ్యమయిన వ్యక్తులు’ మాత్రం ఆహ్వానాలు అందుకుని వచ్చారు. పెద్ద సంస్థల డైరెక్టర్లు, ప్రభుత్వంలో సెక్రటరీలలాంటి వారితో సమానంగా, ఆ లిస్టులో నా పేరు ఉంది. అప్పట్లో దేశంలో ఉండిన రెండు సైన్సు పత్రికల ఎడిటర్లు కూడా వచ్చారు. ఆరుగురు నొబేల్‌ బహుమతి గ్రహీతలు వచ్చారు. డి.ఎన్‌.ఎ నిర్మాణం కనుగొన్న ఫ్రాన్సిస్‌ క్రిక్‌, టెస్ట్‌ట్యూబ్‌ బేబీలను ప్రారంభించిన ఎడ్వర్డ్స్‌ లాంటివారు అక్కడ ఉన్నారు. కానీ, సమావేశంలో మొదటి ఉపన్యాసం ఎఫ్రాయిమ్‌ కచాల్‌స్కీ అనే పరిశోధకుడు సమర్పించారు. దీన్ని ప్రోటొకాల్‌ అంటారు. అంటే మర్యాదలు పాటించడ మని అర్థం!
ఎఫ్రాయిమ్‌ కచాల్‌స్కీ అనే ఆ భారీ మనిషి, ఇజ్రాయిల్‌ దేశానికి అధ్యక్షుడు, మన భాషలో రాష్ట్రపతిగా పనిచేశాడు. ఆ దేశంలో గొప్ప సైంటిస్టులను, పండితులను ప్రెసిడెంట్‌ చేసే సంప్రదాయం ఉంది. ఒకప్పుడు ఐన్‌స్టయిన్‌ను అడిగారు. కానీ ఆయన ఒప్పుకోలేదు. బహుశా ఆ మార్గంలోనే మన దేశంలో అవ్వల్‌ ఫకీర్‌ జైనులాబుదీన్‌ అబ్దుల్‌ కలామ్‌ గారు అధ్యక్షులయ్యారు. కచాల్‌స్కీ పేరున్న జన్యుశాస్త్రవేత్త. మంచి ప్రసంగం చేసినట్టు గుర్తుంది. వివరాలు గుర్తుకు రావడం లేదు. మొత్తానికి ఆయన మృదుభాషి. స్నేహశీలి. అంతకుముందు నా పరిశోధనపత్రం ఒకటి, ఇజ్రాయల్‌లో జరిగిన కాన్ఫరెన్స్‌లో అంగీకరింపబడింది. కానీ, మనదేశానికి, ఆ దేశానికీ సంబంధాలు సరిగా ఉండనందుకు నేను వెళ్లలేక పోయాను. ఒక మధ్యాహ్నం కచాల్‌స్కీ గారితో చాలాసేపు కబుర్లు నడిచాయి. ఒక ఇంటర్‌వ్యూ రికార్డు చేశాను. అంతా ముగిసి బయటికి వచ్చిన తరువాత, ఆయన్ను అనుక్షణం, ఇంటలిజెన్స్‌వారు పహరా కాస్తున్నారన్న సంగతి అర్థమయింది. ఒకాయన వచ్చి, నా రికార్డర్‌ లాక్కున్నాడు. ఆయనతో ఏం మాట్లాడావని గట్టిగా అడిగాడు. ‘నేను సైన్సు మాట్లాడాను, కావాలంటే, ఆ క్యాసెట్‌ పట్టుకు పో’ అన్నాను. అతను ఊరుకున్నాడు. మిగతా పాత్రికేయులను ఆయన దరిదాపులకు రానీయలేదట! ఆ దేశం నుంచి మైకేల్‌ సేలా అని మరో గొప్ప ప్లాంట్‌ జెనెటిసిస్ట్‌ వచ్చాడు. ఆయనతో మాట్లాడితే ఎవరూ పట్టించుకోలేదు. 
జెనెటిక్స్‌ను ఎంతో ప్రేమగా చదువుకున్న నాకు ‘ఫ్రాన్సిస్‌ హ్యారీ క్రాంప్టన్‌ క్రిక్‌’ మరీ గొప్పవాడుగా కనిపించాడు. నాకు కొంతమందిపట్ల మరీ ఆరాధనా భావం ఉంటుంది. అవకాశం ఉన్నాసరే, వారికి మరీ దగ్గరగా పోవడానికి మనసు ఒప్పుకోదు. క్రిక్‌తో గుంపులో మాట్లాడడమేగాని, ఒంటరిగా కబుర్లు చెప్పే ప్రయత్నం చేయలేదు, అందుకనే.
కార్ల్‌టన్‌ గాజుసేక్‌ అని మరో నొబేల్‌ లారేట్‌ వచ్చారు. ఆయన విశృంఖల భావాలు గల మనిషిగా  పేరున్న వ్యక్తి. కొండజాతులవారు, జెనెటిక్స్‌లో వారి పద్ధతుల పాత్ర గురించి గొప్ప పరిశోధనలు చేసినా, ఎందుకో అందరూ ఆయనను చూచి జంకుతారనిపించింది. నేను మాత్రం ఆయనను టైమ్‌ కొరకు అడిగాను. ‘నీవేమీ రికార్డ్‌ చేయనంటే, ఎంతసేపయినా మాట్లాడవచ్చు’ అన్నారాయన. మేమిద్దరం గంటకన్నా ఎక్కువసేపు ఎన్నో సంగతులు మాట్లాడుకున్నాము. స్త్రీ పురుష సంబంధాల గురించి ఆయనకు, కొండ జాతులవారిలాగే, కొన్ని విచిత్రమయిన అభిప్రాయాలున్నాయని అర్థమయింది. అది తప్పు కాదేమో అనిపించేలాగ మాట్లాడారాయన. మేమంతసేపు మాట్లాడడం ఆశ్చర్యంగా కనిపించిందిలాగుంది, సిసిఎంబి వారి అఫీషియల్‌ ఫోటోగ్రాఫర్‌ మా ఫోటో తీసి మరునాడు ఉదయానికి నోటీస్‌ బోర్డులో పెట్టాడు. నేను కాపీ తీసుకున్నాను. నేను రాసిన మరో వ్యాసంతో పాటు అది ఒక దినపత్రికలో అచ్చయింది. ఆ పత్రిక వాళ్లు అరుదయిన ఆ ఫోటోను పడేశారు. కనుక అదిప్పుడు నా దగ్గరమాత్రం లేదు.
జర్మనీ నుంచి వచ్చిన మరో నొబేల్‌ బహుమతి గ్రహీత యువకుడు. అతను బంజారా హోటేల్‌ నుంచి సైకిల్‌ మీద, తార్నాకా రావడానికి ప్రయత్నించాడు. మన మ్యాపుల కారణంగా, ఊరంతా తిరిగి తిరిగి చివరకు రానే వచ్చాడు. అప్పట్లో అదొక సంచలన వార్త. సైంటిస్టులు, పరిశోధకులు కూడా మనుషులే అనడానికి మరెన్నో ఉదాహరణలను ఈ సదస్సు సందర్భంగా నేను చూడగలిగాను.
ఇంగ్లండ్‌ నుంచి ఎడ్విన్‌ డాస్‌ దంపతులు వచ్చారు. డాస్‌ గారిని ఎడ్డీ అని పిలుస్తున్నారందరూ.  ఆయన ‘అయామ్‌ ఎడ్డీ!’ అని పరిచయం చేసుకుంటున్నాడు. కరిగే ప్లాస్టిక్‌లను కనుగొని, వాటి గురించి మరింత కృషి చేస్తున్న గొప్ప పరిశోధకుడాయన. వింత ఏమిటంటే, ఆయనకు ఐంద్రజాలికుడు అంటే మెజిషియన్‌గా కూడా. ప్రపంచమంతటా మంచి పేరుంది. మ్యాజిక్‌ అంతా సైన్సే అనడానికి ఆయన నిలువెత్తు ఉదాహరణ. ఒకనాటి సాయంత్రం సతీమణి సాయంతో ఆయన చక్కని ప్రదర్శన చేశారు. అందరికీ ఆయనంటే ఉన్న గౌరవం నాలుగింతలయింది. ఈ సందర్భంగా సిసిఎంబి ఆస్థాన మెజీషియన్‌, మ్యుజీషియన్‌ మధుసూదన్‌ వామన్‌ పండిత్‌ గురించి చెప్పకపోతే అన్యాయమే అవుతుంది. పరిశోధకుడు పండిత్‌ మంచి మెజీషియన్‌. అంతకన్నా హార్మోనియం మీద హిందూస్తానీ సంగీతంలో మంచి దిట్ట. దేశంలోని ప్రసిద్ధ గాయకులందరితోపాటు సహకార వాద్యం వాయించాడు. పండిత్‌ ఆ తరువాత మంచి మిత్రుడయ్యాడు.
గొప్ప పరిశోధకులంతా వేరు దేశాల వారే, అనుకుంటున్న నాకు, పెట్రోలు తినే సూక్ష్మజీవులను కనుగొన్న ఆనంద చక్రబర్తి, ఎయిడ్స్‌ పరిశోధకుడు శార్‌ఙ్గరవన్‌ (ఈ పేరును అచ్చు వేయడం కుదరదేమో, శారంగరవన్‌ అనవచ్చు! తన పేరును సరిగా పలికిన అరుదయిన మనుషులలో నేనూ ఒకడినని ఆయనచేతే అనిపించుకున్నాను), మరో టాటా (నిజంగా ఒక టాటా పరిశోధకుడు ఉన్నాడు) కనిపించి, మిత్రులయి భుజాలు పొంగేలా చేశారు. ఈ సదస్సుల సందర్భంగా కళల గురించి ఒక సెషన్‌ జరిగింది. మన చిత్రకారులు పి.టి.రెడ్డి, ఎం.ఎఫ్‌. హుసేన్‌, కవి విక్రమ్‌ సేఠ్‌, ప్రసిద్ధ నిర్మాణ నిపుణుడు చార్ల్స్‌ కోరియా మరెందరో ఆ సెషన్‌లో పాల్గొన్నారు.
సమాపన కార్యక్రమంలో ప్రధాని రాజీవ్‌ గాంధీ పాల్గొన్నారు. కార్యక్రమం ముగిసిన తరువాత మేమంతా భోజనాలకు బయలుదేరాము. ‘ప్రధాని మనతో భోజనం చేయనున్నారు. ఆయన కొరకు వేచి ఉండాలి’ అని వార్త వచ్చింది. తాంక్స్‌ గివింగ్‌ డే, టర్కీ డిన్నర్‌లో రాజీవ్‌గాంధీగారితో మాట్లాడే అవకాశం కూడా దొరికింది. ఆకర్షణ గల అందగాడతను. ప్రధానమంత్రి ఉండగా, ఫ్రాన్సిస్‌ క్రిక్‌ జెనెటిక్స్‌ అంటే ఏమిటి? అని ఒక పాపులర్‌ ప్రసంగం అంతకు ముందు చేశారు. నొబేల్‌ బహుమతి గ్రహీత విషయాన్ని సులభంగా చెప్పిన తీరు అందరికీ నచ్చింది. సైన్స్‌ ఏజ్‌ మాసపత్రిక సంపాదకుడు సురిందర్‌ ఝా ఆ ప్రపంగ పాఠాన్ని పత్రికలో అచ్చు వేయాలనుకున్నాడు. రికార్డింగ్‌ కోసం భార్గవను అడిగాడు. సిసిఎంబి వారు అన్ని ప్రసంగాలను రికార్డు చేశారు. క్రిక్‌ ఉపన్యాసాన్ని వదిలేశారు. భార్గవ, అంటే పుష్ప నన్ను అడిగాడు. నేను రికార్డింగ్‌ ఇచ్చాను. ప్రసంగపాఠం అచ్చయింది.
సంగీతోత్సవాలు, నాటకోత్సవాలు జరుగుతుంటాయి. సిసిఎంబిలో జరిగింది సైన్స్‌పండుగ. అంత ఎత్తున కాకున్నా, అడపాదడపా సైన్స్‌ ఉత్సవాలు జరిగితే ప్రజలకు, సైన్స్‌కు మధ్యన ఉందనుకుంటున్న దూరం తగ్గుతుంది.

This article is from my column Lokabhiramam in Andhrabhoomi Daily Sunday magazine.

It also appeared in my book Lokabhiramam Part 1

Spread the word if you like my blog and the posts here

Nedunuri Krishna Murthy - NPM - 140991

 Shravanam Goes on

Nedunuri Krishna Murthy - Vocal

National Programme of Music, 140991

This is recording of Sri Nedunuri's vocal as part of National Programme of Music on 14th September 1991 Nedunuri Krishna Murthy - Vocal Komanduri Krishnamachari - Violin Trichur Narendran - Mrudangam Item List Gajananyutam - Chakravakam Nannubrova - Abhogi Karpagambike - Bilahari Chalamelara - Marga Hindolam Emayya Rama - Kambhoji Ninne Nammitinayya - Simhendra Madhyamam Mukari (Only Ragam)

S Ramanathan - Sivakamasundari - Jaganmohini

Prof S Ramanathan

Sivakamasundari - Jagnamohini ragam

Shivakaama sundhari ||

bhavasaagara karai kaaNaamalpaaviyennai eeretri ||

viduvadhun baaramamma sonnen

medhinilana kaarum illai

natanam aadum kanakasabaanaayagan

manamagiRdhidum || (Shivakaama)

aadhi paraa parishankari |aanandhi jaganmohini |

vedhangalum unadhu mahimai |

viritthida pomo | paadhi pirayai aNiNdhidum |

paramakripa kadaakshi |

yennai sodhikka vendam baalakrishnan |

sodhari yennai aadhari || (Shivakaama)

S Rajam - Kalavathi in Kalavathi (Yagapriya) - A Capella

A Capella (Without Accompaniments)

It is Sri S Rajam singing and not S Ramanathan. Thanks to Sri Srinivasadasan for pointing out.

Sorry for the mistake and teh wrong picture with the video.

Shravanam Goes on!

Kalavati - Lyrics

kalAvatI kamalAsana yuvatI kalyANam kalayatu sarasvatI

balAtibalA mantrArNa rUpiNi bhAratI mAtrakA sharIriNi
malALi vidAriNI vAgvANI madhukara vENI vINApANi

sharat jyOsnA shubhrAkArA shashivadanA kAshmIra vihArA
varA shAradA parAnkusha dharA varadAbhaya pAsha pustaka karA
surArcita padAmbujA shObhanA sukha shyAmaladhara  suradanA
purAri guruguha hrdaya ranjanI murAri snuSa niranjanI

కలా(ళా)వతీ కమలాసన యువతీ - రాగం కలావతి - తాళం ఆది

కలావతీ కమలాసన యువతీ కల్యాణం కలయతు సరస్వతీII

బలాతిబలా మంత్రార్ణ రూపిణీ భారతీ మాతృకా శరీరిణీ

మలాళి విదారిణీ వాగ్వాణీ మధుకరవేణీ వీణాపాణీII

శరదజ్జ్యోత్స్నా శుభ్రాకారా శశివదనా కాశ్మీరవిహారా

వ(ప)రా శారదా పరాఙ్కుశధరా వరదాభయ పాశ పుస్తకకరా

సురార్చితపదాంబుజా శోభనా సుఖశ్యామలాధరా సురదనా

పురారి గురుగుహ హృదయరంజనీ మురారిస్నుషా నిరంజనీ

Oodavalasina Shankham - ఊదవలసిన శంఖం

ఊదవలసిన శంఖం

‘నేను చెప్పే మాటలు ఎవరికీ పట్టవని నాకు తెలుసు. అయినా చెపుతాను. ఈ మాటలు, నేను చెప్పకుంటే మరెవరూ చెప్పరూ, చెప్పలేరు.’ అంటాడొక చైనా తాత్వికుడు.
‘ఊదర సంగై ఊది వెచ్చాల్‌, విడియుంబోదు విడియాట్టుం’ అని ఒక తమిళ సామెత. ఊదే శంఖాన్ని ఊదేస్తే తెల్లవారేటప్పుడు తెల్లవారనీ, అని అర్థం.

కనీ, పెంచి, కనిపించిన దేవతలు అమ్మ, నాన్న! బతుకుకు, చదువుకు గురువు, తరువాత హితుడు, స్నేహితుడు నాన్న! (నేను, నాన్నగారు, స్నేహితులూ అనలేదని ఎవరూ బాధపడనవసరం లేదు! మా తీరే అంత!) ఈ పని ఈ రకంగా చేయండి, అని నాన్న ఏనాడూ చెప్పింది లేదు. అయినా అన్నింటికీ ఆయనే గురువు. నాన్న సైకిలు పెట్టే చోట, గోడలో ఒక చిన్న చెక్క తలుపు అల్మారా ఉండేది. నేను, తమ్ముడు పొద్దున్నే ముఖం కడుక్కుని వచ్చి అక్కడ నిలబడి, ‘ఎలుకా! మాకేమయినా యియ్యవా?’ అని అడగాలి. కళ్లు మూసుకుని అడగాలి. అల్మారాలో ఎలుక ఉంటుంది. అది మాకు బిస్కెట్లు, చాక్లెట్లూ ఇస్తుంది. ఇప్పటిలాగా చారెడు, బారెడు చాకొలేట్లు లేవపుడు. ప్యారీ, దక్కన్‌, రావల్‌గావ్‌ అంటూ రెండు వేపులా చెవులు మెలేసిన చాక్లెట్లవి. బుద్ధిగా పిడకబూడిదతో పళ్లు తోముకుని, ముఖం కడుక్కుని వచ్చి నిలబడడమంటే, ఎలుక కొరకేనా?
నాన్న ఆ ఊళ్లోనే, అంటే మా ఊళ్లోనే బడిలో టీచర్‌. ఆయన సిద్ధమయి, ధోవతి కట్టుకుని, తాంబూలం వేసుకుని, సైకిలు తీసుకుని ఠీవిగా బయలుదేరితే దారిలో ఎవరూ అడ్డువచ్చేవారు కారు. కానీ అదంతా చూచే ఓపిక ఎక్కడిది? ఉడుతలా పరిగెత్తి బడికి చేరుకునేవాణ్ని. పుస్తకాలు లేవు. కనీసం పలక లేదు. నాకసలు బడిలో ఎడ్మిషనే లేదు. ప్రార్థన అయింతర్వాత చెప్రాసీ (బంట్రోతు) శాంతయ్య, నన్ను ఇంట్లో దింపుతాడు. అతను భుజంమీద ఎత్తుకుని యింటికి తెస్తుంటే, నచ్చక, ఒకనాడు, అతని చెవి కొరికినట్టు జ్ఞాపకం! శాంతయ్య తలకు రుమాలు కట్టుకునేవాడు. మరి చెవి కొరకడం ఎట్లా కుదిరింది?  ఇప్పుడు అనుమానం వస్తోంది. పెద్దవాణ్ని అయింతర్వాత శాంతయ్య ఎప్పుడూ ఆ సంగతులు చెప్పి మురిసి పోతుండేవాడు.
నేనూ బడిలో చేరాను. అక్షరాలు దిద్దే అవసరం లేకుండా, ఏకంగా పుస్తకం పట్టుకున్నానట. ఒకనాడు అందరినీ నిలబెట్టి నాన్న డిక్టేషన్‌ చెబుతున్నాడు. నేను మెడ రిక్కించి ముందున్నవాడి పలకలోకి  తొంగి చూచాను. తలమీద ఠపీమని దెబ్బపడింది. తిరిగి చూస్తే, నాన్న! పలక కిందపడేసి ఏడుస్తూ ఇంటికి వెళ్లిపోయాను. పలకను నాన్న ఇంటికి తెచ్చాడు. ఆయన చెప్పిన మాట, అప్పటికే నేను రాసి ఉంచాను అన్న సంగతి ఆ పలక ప్రకటించింది! నాన్న గట్టిగా నవ్వాడు! నేనూ గర్వంగా నవ్వాను.
క్రమశిక్షణంటే నాన్న తరువాతే ఎవరయినా! ఆయన్ను చూచి గడియారం తత్తరపడేదేమో? చివరి వరకూ ఆయన అదే పద్ధతిగా బతికారు.
ఇంట్లో తాతయ్య పుస్తకాలు ఒక పెద్ద అల్మారా నిండా ఉండేవి. వాల్మీకం మొదలు ఆనంద రామాయణం దాకా, ఎన్ని రామాయణాలు ఉన్నా ఆశ్చర్యం లేదు. ఆరోగ్యం, వైద్యం, యాత్రాచరిత్రలు,  గారడీ విద్య మొదలయిన పుస్తకాలన్నీ తాతయ్య కొని చదివారంటే భుజాలు పొంగిపోతాయి.  ఆ పుస్తకాలను తరుచు దులిపి, నిర్వహించడం నా డ్యూటీ. ఆ పుస్తకాలు నావి, అని గర్వం!
నాన్న బాగా చదువుకున్న మనిషి. కానీ సర్టిఫికేట్లు లేని చదువది. ఏదో ఒక చిన్న ట్రెయినింగ్‌ పొంది ప్రైమరీ స్కూల్‌ పంతులుగా సెటిలయ్యారాయన. అందులోని ఆనందం గురించి తర్వాతెప్పుడో చెప్పాడాయన మాతో! ఆయన విపరీతంగా పుస్తకాలు చదివేవాడు. నాకు అక్షరాలతో పరిచయం ‘చందమామ’తో మొదలయింది. మూడవ తరగతిలో ఉన్నప్పుడు చందమామ ఈ చివరి నుంచి ఆ చివరి దాకా చదవడం అలవాటయిపోయింది. అందులో వచ్చే వ్యాపార ప్రకటనలు కూడా గుర్తున్నయి.  నాన్న తాను చదివిన నవల, పత్రిక ఏదయినా సరే తరువాత నా ఒళ్లో పడేయడం అలవాటయింది. కోడిగుడ్డు దీపం పెట్టుకుని, అయిపోయిందాకా అపరాధపరిశోధక నవల చదివి, ఆ దృశ్యాలు కళ్ల ముందు మెదులుతుంటే, భయంగా పడుకోవడం గుర్తుంది. ‘ఈ ప్రపంచంలో పనికిరాని పుస్తకమని ఏదీ లేదు’ అని నాన్న అనుకున్నాడనిపిస్తుంది. అంగట్లో పప్పు కట్టిచ్చిన కాయితం కూడా చదవందే పడేయకపోవడం, అపుడే అలవాటయింది.
సెలవులు వచ్చినయి అంటే, ఏ లైబ్రరీ నుంచో సంచెడు పుస్తకాలు యింటికి వస్తాయి. నిదానంగా చదివితే నాలుగునాళ్లు కాలం గడుస్తుంది. కానీ, అంత ఓపిక ఏది? పిచ్చెత్తినట్టు అన్నీ చదివేసి, మరో బ్యాచ్‌ కొరకు ఎదురుచూడడమే!
అది పరీక్షకు చదవవలసిన ‘సిలబస్‌’ పుస్తకం గాని, సరదాగా చదివే నవలగాని, చదువుకాని చదువుగా చదివే మరో పుస్తకంగాని, పుస్తకమంటే, నాన్నలాగే మిత్రుడు, ఆప్తుడు! కష్టపడి చదవడం, సరదాగా చదవడమన్న తేడా లేదు! అన్నీ యిష్టంగానే చదవడం అలవాటయింది. వరుసబెట్టి రెండు క్లాసిక్స్‌, రెండు నవలలు చదివి, అదే ఊపులో ‘సిలబస్‌’ కూడా చదివితే, అన్నీ ఒకేరకంగా, సినిమాలాగా గుర్తుకు వచ్చేవి.
మా ఊరి బడిలో అయిదవ తరగతి వరకూ ఉండేది. తరువాత, పక్కనున్న పాలమూరులో చదువు. చిత్రంగా నాన్నకు, తిరిగి మా బడికే బదిలీ అయింది. చివరి పీరియడ్‌ జరుగుతుండగా, (మామూలుగా, అది ఆటల పిరియడ్‌) నన్ను వెతికి, ‘ఇంటికి పరుగెత్తకు!’ అని ఒక మాట చెప్పి వెళతాడు నాన్న!  అంటే ఆనాడు సినిమా చూచే కార్యక్రమం ఉందని అర్థం! సినిమాలు చూడడమే కాదు, వాటిని గురించి చర్చించడం కూడా నాన్న దగ్గర నేర్చుకున్నాను. నమ్మండి, నమ్మకపొండి, జరదా పాన్‌ తినడం, నాన్న దగ్గర నేర్చుకున్నాను!
జీవితాన్ని హాయిగా ఎంజాయ్‌ చేయాలన్నది నాన్న ఫిలాసఫీ. పట్నంలోపడి, నన్ను నేను వెదుక్కుంటూ బతికేరోజుల్లో పండగకు యింటికి వెళతాను. సాపాట్లు (భోజనాలు) అయింతరువాత నాన్న పాన్‌ వేసుకుని, ఆ అందమయిన పెట్టెను నా ముందుకు తోస్తారు. అది అలవాటు. ఒకసారి, నేను  ‘మానేశాను. వద్దు’ అన్నాను. ‘నాన్నా! టీ, కాఫీ తాగవు. మరే అలవాట్లూ లేవు. ఉన్న ఈ ఒక్క సరదా (అదే  జరదా) మానేసి ఏం చేస్తావయ్యా?’ అన్నారాయన!
తినే తిండిని ఆనందంగా అనుభవించాలని, ఆదరాబాదరాగా తినకూడదని మాకు తెలియకుండానే అలవాటయింది. ఇంట్లో ఉన్నవాళ్లందరమూ కలిసి తినడం ఇవాళటికి మాకందరికీ అలవాటు. నాన్న బడిపంతులు! స్థితిపరులం కాదనే చెప్పాలి! కానీ తిండి సంగతిలో మాత్రం, ఎప్పుడూ లోటు లేదు. ముందుకు వచ్చింది ‘చారు’ మాత్రమే అయినా, ‘కొత్తిమెర చారు!’ అంటూ ఎక్సయిటయిపోయి, అన్నాన్ని మెత్తగా చేసి, కొంచెం చారుపోసి కలిపి, దాంతో గుండ్రంతో వలయం చేసి (దాన్ని బావి కట్టడం అనేవాళ్లం!)  అందులో మరింత చారు పోసుకుని, ఆవకాయో, మరో కూరో నంచుకుంటూ ఆనందంగా తినడం, నాన్నకే చేతనయింది. అందుకే మాకూ చేతనయింది. ప్రతిరోజూ, అందరి అభిప్రాయాలు అడిగి, కూర గాయలు తెచ్చేవారంటే, నాకిప్పుడు ఆశ్చర్యంగా ఉంది.
నాన్న వంటకు ఉపక్రమిస్తే, ఇక పండగే. ఒకసారి అమ్మ ఊళ్లో లేనప్పుడు, నూగులు, కొత్తిమీర, పచ్చిమిర్చిలతో నాన్న చేసిన పచ్చడి నాకు ఇవాళటికీ గుర్తుందంటే నమ్మండి. మాకంతా, ‘వంటొచ్చిన మగవాళ్లు!’ అని పేరుంది! ఎక్కువగా తినడం వేరు, ఇష్టంగా తినడం వేరు. ఇష్టం తెలిసి తినడం అంతకన్నా వేరు. బతుకు బడిలో నాన్న దగ్గర ఎన్నో నేర్చుకున్నాము. అందులో ‘తీపి’ తినడం కూడా ఒకటి. ‘పెద్ద సభ జరుగుతూ ఉంటుంది, తొక్కిడిగా జనం ఉంటారు. అపుడు ముఖ్య అతిథి వస్తారు. అంత తొక్కిడిలోనూ జనం జరిగి, తోవ యిస్తారు. ‘మధురం’ మరి ముఖ్య అతిథి అని కథ చెప్పి, నాన్న మా చేతి తీపి తినిపించేవాడు. ఇక్కడ, ఎక్కువ తినడం గురించి కాదు సంగతి. ఇష్టంగా తినడం గురించి. ఎండ కాలంలో రెండుపూటలా, మామిడిపండు లేనిదే, నాన్నకు భోజనం నడవదు. ఇంటి పండ్లు లేకుంటే అప్పటికప్పుడు కొని అయినా, మామిడిపండు రసం కలుపుకుని, నాలుగు ముద్దలయినా తినాలి! ఇది కూడా ఒకరకమయిన క్రమశిక్షణేనేమో?
యూనివర్సిటీ రోజుల్లోననుకుంటాను, ఎవరో నన్ను ‘నీకిష్టమయిన విషయాలు ఏమిటి?’ అని అడిగారు. ‘అమ్మాయిలు, స్వీట్లు, పుస్తకాలు, శాస్త్రీయ సంగీతం’ అన్నాను. ‘నాట్‌ నెససరిలీ ఇన్‌ దట్‌ ఆర్డర్‌’ అని కూడా అన్నాను. వరుస కానవసరం లేదని భావం. ‘జిహ్వోపస్థ పరిత్యాగీ’ అని మొదలుపెట్టి నాన్న ఒక శ్లోకం చెప్పారు. నా యిష్టాలలో మొదటి రెండింటిమీద ఆసక్తిలేనివాని బతుకు అని శ్లోకం భావం మాత్రం గుర్తుంది. నేను పెళ్లి చేసుకోను, దేశాన్ని ఉద్ధరిస్తాను అన్నప్పుడు ఈ సంగతి చెప్పినట్టు నా అనుమానం. సందర్భం సరిగా గుర్తురావడం లేదు.
నాన్న ఒక ట్రాన్సిస్టర్‌ రేడియో కొనితెచ్చాడు. నేను దాన్ని ‘సన్నవిల్ల లాగా’ (చంటిపాపలాగ) చంకనేసుకుని తిరుగుతనని అందరూ అనేవారు. రకరకాల కార్యక్రమాలు వింటూ కాలం గడపడం అలవాటయింది. సిలోన్‌, వివిధభారతి స్టేషన్లనుంచి వచ్చే హిందీ సినిమా పాటలు పిచ్చిగా వినడం అలవాటయింది. తెలుగు పాటలు వారానికి రెండు అరగంటలు, సాయంత్రం సిలోన్‌లో కొన్ని వినిపించేవి అంతే. మా ప్రాంతంలో శాస్త్రీయ సంగీతం వినడం నిజానికి ఎవరికీ అలవాటు లేదు. నాన్న మాత్రం గద్వాల సంస్థానంలో బాల్యంలో, ఆ తరువాత కూడా చదువుకున్నారు. అక్కడ నాటకం, సాహిత్యం, సంగీతంలాంటి రుచులన్నీ ఆయనకు తగిలాయి. అప్పుడప్పుడు పాతపద్ధతిలో ఆయన పాడుతుండేవారు కూడా! నన్నొకసారి పిలిచి ‘నాన్నా! ఊరికే అస్తమానం ఆ సినిమాపాటలు వింటున్నవు, అప్పుడో యిప్పుడో సంగీతం (శాస్త్రీయం) విని చూడగూడదా?’ అన్నారు. ఆయన మాత్రం ప్రయత్నంగా సంగీతం విన్నట్టు  నాకు గుర్తులేదు.
నాన్న ఈ మాటలన్నది నవంబర్‌, డిసెంబర్‌ రోజులనుకుంటాను. రేడియో సంగీత్‌ సమ్మేళన్‌ అని ప్రత్యేకంగా ఏర్పాటుచేసిన కచ్చేరీలు వచ్చేవి. మద్రాసు ‘సంగీతోత్సవం’ కచ్చేరీలను హైదరాబాద్‌ రేడియో వారు కూడా రిలే చేసేవారు (తమిళంలో అనౌన్స్‌ మెంట్లు వస్తాయని మానేశారట!) మొత్తానికి కారుకురుచ్చి  అరుణాచలం, టి.ఆర్‌.మహాలింగం, చెంబై వైద్యనాథ భాగవతార్‌ లాంటి మహామహుల సంగీతం విన్నాను.  ‘సంగీతమంటే, ఇదిగదా!’ అన్న భావం ఒకటి బలంగా నాటుకుపోయింది.
నాకు యిష్టమని చెప్పుకున్న విషయాలలో, మొదటి రెండింటి మీద, అంత ప్రేమ లేదు! నిజం! పుస్తకం, సంగీతం లేనిదే రోజు గడవదు, ఇది అంతకన్నా నిజం!
---
‘అత్త పత్తెమయితే, ఇల్లల్ల పత్తెమ’ని మాకొక మాట ఉన్నది. ఇక్కడ పత్తెమంటే పథ్యం. తిండిలో నిబంధన. నాకు యిష్టమయిన సంగతులు, అందరికీ యిష్టముండాలని ఎక్కడా లేదు. కానీ, బతుకంటే యిష్టంలేనివాళ్లు ఉండరు, ఉండగూడదని నా నమ్మకం. అమ్మ, నాన్న నాకు బతుకు నేర్పించినట్లే, బతుకు మీద ప్రేమ నేర్పించి, వారి దారినవాళ్లు వెళ్లిపోయారు. అమ్మ, నాన్న పెద్దవాళ్లయి, పోవడం సహజం! అయినా, వాళ్లు ఉన్నారనుకునే బతుకు తున్నాను. మనవాళ్లందరూ, అనుక్షణం మనకళ్ల ముందు  ఉన్నారు గనకనా!
మాత, పిత, గురుదేవులు, హితులు ` వీళ్లే దేవుళ్లనుకుంటే, ఎంత బాగుంటుంది?
అంతా కనిపించే దేవుళ్లు! కనిపిస్తారు, పలుకరిస్తారు, కనికరిస్తారు. 

A Spanish Story in Telugu

 Sekarana - A Story

Listen to the story

Also read it!

సేకరణ

 స్పానిష్‌ మూలం : కార్లా సువారెజ్‌
ఇంగ్లీష్‌ అనువాదం : మేరీ జీ బెర్గ్‌

 

అతను పేరున్న గాయకుడు. ఆవిడ సరదాకు పచ్చబొట్లు పొడుస్తుంది. అతని భార్య వ్యాపారం చేస్తుంది. ఆమెకు ఒక ప్రేమికుడున్నాడు.

వాళ్లు అనుకోకుండా కలుసుకున్నారు. ఆమె చిల్లర లేక అంగడి మనిషితో చికాకు పడుతున్నది. అతను గమనించి చిల్లర అందించాడు. ఆమె నవ్వింది. బియెర్‌ తాగుదాం రమ్మన్నది. ఇద్దరూ కలిసి కాసేపు నడిచారు.

‘నేను పాటలు అంతగా వినను అయినా నీవు తెలుసు. నీవు ఈ ప్రపంచంలో అందరికీ తెలుసు’

అవును మరి. అతను అందగాడు. హాయిగా నవ్వుతాడు. కళ్లతో ఆకర్షిస్తాడు. అందుకే అందరికీ తెలుసు. ఆమె ఎవరికీ తెలియదు. డబ్బులున్న మనిషి. రకరకాల వస్తువులు సేకరిస్తుంది. దొంగిలించిన వస్తువులు, గొప్పవాళ్లు వాడినవి, రకరకాల వస్తువులు సేకరిస్తుంది. అప్పుడప్పుడు సరదాగా పచ్చబొట్లు పొడుస్తుంది. అదీ తన యిష్టప్రకారమే.

‘నా ప్రేమికుడు అప్పుడప్పుడు వస్తాడు. కలిసి వైన్‌ తాగుతాం. పుస్తకాలు తెస్తాడు. అతను రచయిత’. తెలిసిన వ్యక్తి అయి ఉండవచ్చునని’ ఆమె అతని పేరు చెప్పలేదు.

‘ప్రేమికుల గురించి ఎవరికీ చెప్పగూడదు. నీలాగే అతనికీ పెళ్లయింది’

పేరున్న మనుషుల బతుకుల్లో రహస్యాలుండవు. అతని భార్య గురించి, అందరికీ తెలుసు. మామూలు మనుషులే మేలు అనుకున్నాడతను. బజారులో తిరుగుతుంటే ఎవరూ పట్టించుకోరు. అతనికీ ఆ భార్యకూ పొసగడం లేదు. ఆమె ఎప్పుడూ ప్రపంచం మీద తిరుగుతూ ఉంటుంది.

‘డబ్‌ డబ్‌ నా గుండె కొట్టుకుంటున్నది. పాపం! గాయకులు సరదాగా ఉంటారు అనుకున్నాను’.

అతను సరదా మనిషే. తను పాడుతున్న ప్రోగ్రాంకు రమ్మన్నాడు. ఆమెకు ఆ గోల నచ్చదు.

‘ఒక సంగతి చెప్పు. పగలా, రాత్రా, ఏదంటే యిష్టం?’

‘నేను పాడుతాను. రాత్రులే యిష్టం.’

‘చలి కాలమా, ఎండకాలమా? ఏది యిష్టం?’

‘సంవత్సరమంతా సమ్మరే. చలికాలం బాగుంటుంది. పత్రికల వాళ్లులాగ ఈ ప్రశ్నలేమిటి?’

‘మరొక్కటి మాత్రం అడుగుతాను. పిల్లి, కుక్కల్లో ఏది యిష్టం?’

ఆమె నవ్వింది. పెదవి కొరుక్కుంది.

వాళ్లు అప్పుడప్పుడు కలుస్తున్నారు. పట్నానికి దూరంగా బీచ్‌లో. అతను వైన్‌ గ్లాస్‌లు తెచ్చేవాడు. సీసా మూతల మీద తేదీలు రాసేవాడు. కలిసి తాగేవారు. ముందు, తరువాత, మధ్యలో కూడా తాగేవారు. ఆమె చెవిలో అతను గుసగుసలు చెప్పుతాడు. ఆమె అతడిని ముద్దులతో ముంచెత్తుతుంది.

నెలనాళ్ల తరువాత ఆమె ప్రేమికుడు వచ్చాడు. వారంపాటు, ఆమె కనిపించ లేదు.

‘అతనంటే నిజంగా ప్రేమ ఉందా?’ అడిగాడు. ఆమె నవ్వింది. ‘నాతో ఉండవచ్చుగా’ అన్నాడు.

‘అబ్బ. ప్రేమగుండె. మీ ఆవిడవస్తే, నీవూ మాయమవుతావులే’

అతనేదో అనాలనుకున్నాడు. కానీ, అనలేదు. ఆమె కోసం ఒక పాట రాశాడు. వారం పాటు వేచి చూచాడు. ఫ్రెంచి ప్రేమికుడు, వ్యాపారం చేసే భార్య, పాట కచేరీలు, ప్రయాణాలు, టైం దొరికితేనే వాళ్లు కలుస్తున్నారు.

ఒకసారి అతను భార్యతో ఎక్కడికో బయలుదేరాడు. అక్కడ ఆమె ప్రేమకునితో కనిపించింది. ఇతని భార్య ఆ రచయితను గుర్తించింది. వాళ్లు ఎవరూ, ఎవరినీ పలకరించలేదు. పట్టించుకోలేదు. రచయిత మాత్రం ఈమె చూపుతో చికాకు పడ్డాడు.

ఆ విషయం గురించి వాళ్లు మాట్లాడలేదు. ఆమె అతని శరీరంలోని ప్రతి అణువునూ ముద్దాడింది. వాళ్లిద్దరూ స్పానిష్‌ పద్ధతిలో ఆనందంలో మునిగారు.

‘గుండె దడ! ఏమిటో చెప్పనా? నీవంటే నాకు ప్రేమ’ అన్నాడతను

ఆమె అతనికి ఒక కొవ్వొత్తి బహుమతిగా ఇచ్చింది. అది నత్త ఆకారంలో ఉంది.

ఒక రాత్రి ఆమె మరీ సంతోషంగా ఉంది. రచయిత ఒక పుస్తకాన్ని ఆమెకు అంకితం చేశాడు. అది బాగా అమ్ముడవుతున్నది. అందులో మొదటి పేజీలోనే ఆమె పేరు ఉంది. పుస్తకం ఆమె కొరకే.

‘నిన్ను సంతోష పెట్టాలనే. ఇక నేనొక ఆల్బమ్‌ నీకు అంకితం ఇస్తాను, కానీ, నీ గురించి మా ఆవిడ అడుగుతుంది. ప్రేమికుల గురించి ఎవరికీ చెప్పకూడదు కదా మరి’

ఆమె అందంగా నవ్వింది. పుస్తకాన్ని, తరువాత గాయకుడిని ముద్దుపెట్టుకున్నది. రచయిత ఈమె గురించి ఎన్నో చేస్తున్నాడు. కానీ ఈసారి అతను వచ్చినప్పుడు కొంచెం పరధ్యానంగా ఉంది.

‘అదేం లేదు, ఏదో ఆలోచిస్తున్నాను అంతే అన్నది’ ఆమె.

అతను పచ్చబొట్టు రంగులు తెచ్చాడు. ఆమె వాటికోసం అడిగింది మరి. ఆమె ప్రత్యేక సందర్భాలలో మాత్రమే పచ్చ పొడుస్తుంది. అది ఆమెకు ఎంతో నచ్చిన పని. అతను గనుక అడిగితే, అతనికీ పొడుస్తుంది. ఆమె ఒంటిమీద మాత్రం ఒక్క పచ్చబొట్టు కూడా లేదు. ఆమె చాలా బాగా పొడుస్తుంది మరి.

వారం తరువాత గాయకుని భార్య వచ్చింది. అతను రావడం కుదరడం లేదు. ఈసారి భార్య నెలకు పైగా ఇంటిపట్టునే ఉండిపోయింది. అతను మరి ఫోన్‌ చేయడానికి కూడా లేదు. ఒక్కసారి మాత్రమే కలవగలిగాడు. భార్యతో అసలు పొసగడం లేదు. ఒకరినొకరు తప్పులు పట్టడం, తప్పుడు జవాబులు ఇచ్చుకోవడమూనూ. ప్రేమపాటలు ఎక్కువగా రాస్తున్నావు అంటుంది. ఇంట్లో ఏవేవో వింత వస్తువులు చేరుతూ ఉండడం గమనిస్తుంది. ఏర్‌పోర్టులో అతను భార్యను కౌగలిగించుకున్నాడు. ముద్దు పెట్టుకున్నాడు. క్షణాల్లో ఆమె కనుమరుగయింది. అతను కారులో దూరి ఆమెను చేరబోయాడు.

కానీ, ఆమె ఇంట్లో లేదు. మరుసటి రోజు రెండు శరీరాలు పులకించాయి. భార్య వెళ్లిపోయిందన్న సంగతి తెలియదు, అన్నది. తనకు ఒక సినీ నిర్మాత కలిశాడని చెప్పింది.

అతను రచయిత గురించి అడిగాడు. ‘అతనిక రాడు. వాళ్లావిడకు వ్యవహారం తెలిసిపోయిందట. ఆమెను వదిలేసి వస్తాను, కలిసి పారిస్‌ వెళ్లిపోదాం అన్నాడు. కానీ, అది ఆమె ఇష్టం లేదన్నది.’

అతను సంతృప్తిగా నిట్టూర్చాడు. ఆమెను గట్టిగా ఎదకు అదుముకున్నాడు.

‘గుండె దడ! పాపం! ఇక మనం కలిసి ఉందాం.’

ఆమె నవ్వింది. అతని ముక్కును ముద్దాడింది. ఇద్దరూ కొంతకాలం ఇష్టమయిన పనులు చేస్తూ సుఖాలలో తేలిపోయారు. ఆమెకు సంతోషం. అతనికి ప్రేమ. మనసంతా!

అతను కచేరీ టూర్‌ కోసం వెళ్లవలసి వచ్చింది. అక్కడ భార్య కలిసింది. మరొక పెద్ద టూర్‌ను ఏర్పాటు చేస్తున్నట్టు చెప్పింది. భార్య మీద అతనికి ప్రేమ మిగలలేదు. ఇక ఆమె తన కోసం వైన్‌గ్లాస్‌తో పాటు వేచి ఉంటుంది. ఇద్దరూ ఆనందాలలో అలసిపోతారు.

అతను పూలగుత్తితో అక్కడకు చేరాడు. రమ్‌ కూడా తీసుకుపోయాడు. పార్టీ అన్నాడు. ఆమె అగరొత్తులు వెలిగించింది. దుస్తులు తొలగించింది. ‘నేను పిచ్చెత్తిపోతున్నాను. నా బతుకు మారిపోయింది. కొత్త ఆల్బమ్‌ మీద నీ పేరు ప్రపంచమంతా పాకుతుంది. గుండెదడ! పాపం! పిచ్చి గుండె!’ అన్నాడు. ‘ప్రేమ’ అన్నాడు.

ఆమె చేతులతో మెడను చుట్టింది. చెవులను ముద్దాడింది. అతని తాకిడికి ఆమె వణికిపోయింది. పెదవులు మరోసారి కలిశాయి.

‘భలేగా ఉంది’ వెనక్కు తగ్గుతూ అన్నది ఆమె. ‘ఈ సందర్భంగా నీకొక బహుమతి ఇస్తాను. అది మనల్ని కలకాలం కలిపి ఉంచుతుంది. నేను నీలో శాశ్వతంగా నిలిచిపోవాలి. పచ్చబొట్టు పొడుస్తాను!’

అతనిలో వింత భావాలు చెలరేగాయి. ఆనందంతో సరేనన్నాడు. మెడ వెనుక బొమ్మ గీసింది. చిన్న బొమ్మ. కానీ చాలా బాగుంది. అతను అంతసేపూ మెడవంచి ఉండి, అలిసిపోయాడు. కొంతసేపటికి నిద్రలోకి జారుకున్నాడు.

ఫారెన్‌ టూర్‌ మొదలయ్యే సమయానికి భార్య వచ్చింది.

‘నీ జీవితం ఈ రికార్డింగ్‌తో మారిపోతుంది. గట్టిగా చెప్పగలను’ అన్నది భార్య. ‘మారుతుందా?’ అతను అడిగాడు.

‘గుండెదడ! పాపం! నీవు నాతో వస్తే ఎంత బాగుంటుంది? కలిసి తిరుగుతాం. పెళ్లాం సంగతి పట్టించుకోనవసరం లేదు. నేను నిన్నే ప్రేమిస్తున్నాను’ అన్నాడు. ఆమె సన్నగా నవ్వింది.

‘అయిపోయింది. నేను నిన్ను ప్రేమించడం లేదు’ అది జవాబు.

అతను కళ్లు మూసుకుని తెరిచాడు. ఏదో అన్నాడు. ఆమె అడ్డుగా మాట్లాడింది. తనకిప్పుడు ఇంకొక ప్రేమికుడు ఉన్నాడు, అన్నది. అతనెవరో చెప్పగూడదు కదా! సినీ నిర్మాత.

ప్రపంచ టూర్‌ ఏర్పాటు చేసిన భార్యను మధ్యలో వదలడం మంచిది కాదు, అని కూడా అన్నది. అతను నమ్మలేకపోయాడు. గడ్డం తడుముకున్నాడు.

‘మరి మన సంగతి....? ఇంతకాలం.. చేసినవన్నీ...?’

ఆమె అతని ముఖం తడిమింది. లేచి నిలబడింది. ఇక దగ్గరకు రావడం అనవసరం, అన్నది. బయటకు వెళుతున్నాను, నిర్మాత వస్తాడు, అన్నది. అతను లేచి నిలుచున్నాడు. ఏదో చెప్పాలి అనుకున్నాడు. మాటలు పెగలలేదు.

‘గుండెదడ! పాపం! పిచ్చిగుండె! ఎన్నడయినా నేను నిన్ను ప్రేమిస్తున్నాను అని అన్నానా?’ అంటూ ఆమె అతని బుగ్గను ముద్దాడింది. ఆ బుగ్గలమీద చెమట పట్టి ఉంది. ఆమె వెనక్కు కదిలింది. ‘ఒకటి తెలుసా? నేను జనాలను పోగేసుకుంటాను. వస్తువులు సేకరించినట్టే నాకు అదొక ఆనందం. అది నాకు చక్కని కాలక్షేపం. నీవు ప్రపంచం తిరుగుతావు కదా. నా గుర్తులు నీకు తప్పక ఎదురవుతాయి. చాలా మంది మెడల మీద ఆ చిన్న పచ్చబొట్టు డిజైన్‌ ఉంటుంది. అందరూ గొప్ప పేరున్న మనుషులే..... ’

అతను పేరున్న గాయకుడు. ప్రపంచమంతటా కచేరీలు విజయవంతంగా జరిగాయి. ఆమె మనుషులను సేకరించి మెడల మీద పచ్చబొట్లు పొడుస్తుంది. గాయకుడు భార్యకు విడాకులు ఇచ్చాడు. ఆమెకు మాత్రం ఇప్పుడు మరొక ప్రేమికుడు ఉన్నాడు.

(‘క్యూబా ఆన్‌ ద ఎడ్జ్‌ ` షార్ట్‌ స్టోరీస్‌ ఫ్రం ద ఐలాండ్‌ అనే 2007లో ప్రచురింపబడిన సంకలనం నుంచి)

No intention of infringing copyrights. Shared just for fun!