Damerla Rama Rao - A Book

Here is a book review written by me and appeared in the Akshara page of daily paper Andhra Bhoomi.

దామెర్ల రామారావు 1897 - 1925 (నవ్యాంధ్ర చిత్రకళా వైతాళికుడు)
రచన: వి. కలికావతారం
పేజీలు: 97, వెల: రూ. 95/-
ప్రతులకు: సి.పి. బ్రౌన్ అకాడమీ
53, నాగార్జున హిల్స్
పంజగుట్ట, హైదరాబాద్ - 82
ఫోన్ నెం. 040-23423188, 23430448-50

ఎంటీ రామారావంటే తెలుసు. ఎమ్మెస్ రామారావంటే కొందరికి తెలుసు. ఇంతకూ ఎవరీ దామెర్ల రామారావు? పేరెక్కడో విన్నట్లుందండీ అంటారు. కొందరు ఆయన బొమ్మలు వేసేవాడు అంటే అవునవునంటారు. ఆ బొమ్మలు ఎట్లుండేవో ఎవరికీ తెలియదు. అందుకే బ్రౌన్ అకాడమీ వారు ఈ చిన్న పుస్తకాన్నయినా వేసి మంచి పని చేశారు. గొప్ప కళాకారుల చిత్రాలన్నీ ఒక్కచోట చేర్చి, ఫోర్ట్ ఫోలియోలు, కాఫీ టేబుల్ బుక్స్‌గా అచ్చు వేయడం ప్రపంచమంతటా జరుగుతుంది. మనవారికి మాత్రం కథ, నవల, కవిత, కబుర్లు గురించి మాత్రమే పుస్తకాలు వేయాలని ఒక నమ్మకం లాగుంది. వాటిని మానేయాలని ఎవరూ అనరు గానీ, చరిత్ర, సంస్కృతి, భాష, కళల, కళాకారుల గురించి పుస్తకాలు వేయడం మనకు ఇంకా అలవాటు కాలేదు.

దామెర్ల రామారావు వాసనలు యింకా రాజమండ్రిలో మిగిలాయంటారు. ఆయన బతికింది 1897 నుంచి 1925 వరకు మాత్రమే. అంత తక్కువ వయసులోనే కలకాలం గుర్తుండవలసిన కళాఖండాలను ఆవిష్కరించాడతను. కానీ వాటిని జాగ్రత్తగా కాపాడడం మనవారికి ముందు తోచలేదు. తరువాత చేతగాలేదు. దామెర్ల కళాఖండాలన్నీ కాలానికి, వాతావరణానికి బలయ్యాయి. కలికావతారం లాంటి వారు మిగిలిన కొన్ని బొమ్మలను డిజిటల్ రూపంలో తెచ్చి వీలయినంత వరకు శుభ్రం చేసి అందరి ముందూ ఉంచారు. అప్పటికీ ఆయన గురించి ఎవరికీ పట్టనే లేదు. కనుకనే అకాడమీ వారు, కలికావతారం చేతనే, ఉన్న కొద్ది సమాచారాన్ని చిన్న పుస్తకరూపంలో తెప్పించారు. 100 పేజీల ఈ పుస్తకంలో 35కు పైగా పేజీల్లో బొమ్మలు, స్కెచెస్ ఉండడం ఎంతో ఉచితంగా ఉంది. ఆ బొమ్మలను చూస్తుంటే, మనం పోగొట్టుకున్న సంపద గురించి అర్థమవుతుంది. కళ్ళు చెమ్మగిల్లుతాయి.

ఎందుకు వేశారో తెలియదు గానీ, రెండవ అధ్యాయంగా శుభరాయ మహారాజ్‌గా మారిన ఒకానొక సుబ్బారావుగారి గురించి కొంచెంగా వివరాలిచ్చారు. రథంమీద అంటించిన కాయితాల మీద ‘శుభరామ్’ వేసిన బొమ్మలు అద్భుతంగా ఉంటాయి. ఈ పుస్తకంలో ఆయన గురించి రాసిన చోటే ఒక బొమ్మయినా అచ్చు వేసి ఉంటే ఎంతో బాగుండేది.

దామెర్ల గొప్ప కళాకారుడుగా రూపు పొందడానికి కారకుడయిన ఆస్వాల్డ్ జెన్నింగ్ కూల్డ్రే గురించి ముందు చెప్పి తరువాత అసలు విషయంలోకి వచ్చిన తీరు కూడా ఎంతో బాగుంది. కూల్డ్రే లాంటి గురువులు అరుదుగా దొరుకుతారు. దామెర్ల, అడవి బాపిరాజు, వరదా వెంకటరత్నం లాంటి శిష్యులు కూడా అరుదుగానే ఉంటారు. శిష్యుని బాధ్యతనే గాదు, అతడిని భుజాలమీద మోసి అజంతా గుహలను చూపించి, కూల్డ్రే అతని బరువును కూడా ఎత్తుకున్నాడంటే ఎంత ఆశ్చర్యం!

కూల్డ్రేను, గుడులలోకీ, పెళ్ళిళ్లలోకీ రానివ్వలేదు. అది గతశతాబ్దం తొలి రోజుల మాట. ఛాదస్తం నిలువెత్తుగా నిలబడిన రోజులవి. కానీ, అతను మాత్రం తన శిష్యులను ఏ మాత్రం నిర్లక్ష్యం చేయలేదు. బాపిరాజు నవలలు, కథలు తెలిసినంత, ఆయన బొమ్మలు మనకు తెలియవు. ఈ సంగతి గురించి కూడా పట్టించుకోవలసిన అవసరం ఉంది. వరదావారి శిష్యులు, శీలా వీర్రాజుగారు, కవి, రచయిత, చిత్రకారులు. వారిచేత గతం గురించి అప్పటి పద్ధతులను గురించి రాయించాలి.

ఇక పుస్తకంలోని అస లు విషయం దామెర్ల రామారావు, జీవితం, కళ ఇంతకు ముందే అనుకున్నట్లు అందులో వాసి ఉంది. రాశి లేదు. ఎన్నిసార్లు చెప్పినా కొనే్న సంగతులు కానీ, చిత్రకళ గురించి అంత ఆసక్తి లేని వారయినా, ఈ పుస్తకాన్ని ముందు ఉంచుకుని, ఒక్కొక్క బొమ్మనూ జాగ్రత్తగా పరిశీలించాలి. చదవడం గురించి చెప్పనవసరం లేదు. రామారావు భార్య సత్యవాణి కూడా చిత్రకారిణి కావడం ఒక విచిత్రం. ఆమె గురించి నాలుగు మాటలు, ఆమె గీసిన బొమ్మలు పుస్తకంలో ఉన్నాయి. భర్తను, పురిటి కందు బిడ్డను పోగొట్టుకుని సత్యవాణి చిత్రలేఖనానికి దూరంగా మారింది.

పుస్తకం గురించి కాదు, పుస్తకం చదవండి. బ్రౌన్ అకాడమీ వారు. ఈ ఒరవడిలో మరిన్ని మంచి విషయాల గురించి మంచి పుస్తకాలు తేవాలి. దామెర్ల గురించిన వ్యాసం, చిత్రాలు, 1930 దశకంలోనే నేషనల్ జియోగ్రాఫిక్‌లో వచ్చాయంటే ఆశ్చర్యం. ఆయనను ప్రపంచం అప్పుడే గుర్తించింది. మనమే మరిచి పోయాం!

దామెర్ల రామారావు వంటివారు అరుదు. వారిని ‘ఎవరు?’ అనగూడదు. ప్రశ్నకు జవాబు అందించిన కలికావతారం అభినందనీయులు.

Let us enjoy good books!

&&&&&

Vemana verse - Gnana Margam

I notice that many visitors are coming to my blog for the Vemana verses.
In fact during the last one year I hardly added any new entries under the title.
Still, people are visiting the old pages.
It only means that they are really interested in reading Vemana!

I sincerely thank all those friends!
I assure you, I would keep adding new verses of Vemana from now on!

In the recent past I procured a book of Vemana verses published by Asian Educational Services.
The book is simply titled "Verses of vemana."
But the subtitle in Telugu inside tells that it is a collection of verses on the Gnana Marga, the path of enlightenment!
The book claims that it contains the English version by none other than C P Brown.
What is available is not a metric English poetic version, but the meaning of the verse.

These verses are not really not known to many.
Out of the thousands of padyams composed by Vemana only a few are known widely.

We shall try to discuss the popular and also the relatively unknown verses here.

This entry brings you a padyam from the collection mentioned above.

It is common knowledge that Vemana composed his verses in simple style of prosody.
in this book, I found a Vrittam right in the beginning of the collection.
This is the 12th poem in the book.

ఒక్కడు రోగియాయె మరియొక్కడు దిక్కుల ద్యాగియాయె వే

రొక్కడు భోగియాయె నటుయొక్కడు చక్కని యోగియాయె దా

నొక్కడు రాగియాయె నినుబోలు మహాత్ముని గానమెచ్చటన్

నిక్కము ఇన్ని రూపములు నీకును జెల్లును నన్న వేమనా

OkkaDu rOgiyAye mariyokkaDu dikkula dyAgiyAye vE

rokkaDu bhOgiyAye naTuyokkaDu cakkani yOgiyAye da

nokkaDu rAgiyAye ninu bOlu mahAtmuni gAna (meccan) necchatTan

nikkamu inni rUpamulu nIkunu jellunu nanna vEmanA

Meaning as given in by Brown:

One man became diseased, one became a donor everywhere, another became a possessor - such a man became a true saint. One himself became a libertine. But, nowhere shall we see a mighty sage like to thee O! Vemana! - truly all these various forms pertain to thee O! Brother!

vemana perhaps wanted to talk about the different stages of his life. His story not though very detailed talks about such stages. With self as an example, the poet also talked about the forms a person  can take in life.
Interestingly all the words rhyme with each other.

rOgi = Sick man
tyAgi = renounced
bhOgi = libertine
yOgi = practitioner of discipline
rAgi = lustful

But, the conditions are different as chalk from cheese!

The path they take in life makes the difference. Vemana passed through all these stages. Ultimately he is now known as Yogi Vemana! That is why Vemana in this poem tells that people pick up one of the five forms in their life. But he could pass through all of them! So, he is special!

In Hindi there is saying that one who eats only once a day is a YOgi, one who eats twice is a bhOgi and the one who eats thrice is a rOgi!
we can substitute the other worldly desires for the food.
There is a rAgi the lustful and the tyAgi the renounced at the ends of the spectrum.


Is this poem really composed by Vemana?
People like good friend Dr N Gopi should tell.
He researched Vemana extensively!

My Latest Poem

i think poetry is in the air.
After a long time Sudhama garu wrote a poem.
I think that tickled me too!

Frankly speaking, I am not a poet!
But, I am a poet too!

Here are the few lines that came yesterday!

ఎతుకులాట

పొరుక దొరుకుత లేదు

నెత్తంత చీదరయింది

గలగల వాన గురిసి ఆలోచనలు రాలి పడ్డయి

మంచం కింద కమ్మిన మెదడు గంపెడు పిల్లలను గన్నది

వానలోనే ఎండగొట్టి వరదగూడు ఇరిగి పడింది

పిల్ల లెక్కల పుస్తుకం లోనించి ఒంట్లు జారి పడ్డయి

ఆడి పోరగాండ్ల సింగారం గాలికి ఎగిరి వచ్చి ముసిరింది

చీకటి చిక్కవడి అల్మారి కింద జేరింది

ఆరుద్ర పురుగులను ఎతుక్కుంటు ఎంత దూరమొచ్చిన

ఎన్నెల చెట్ల కొమ్మల్ల ఇరికి యాలాడ వడింది

పొరుక దొరుకుత లేదు

నెత్తంత చీదరయింది

Did you get it?

I cannot think of these ideas in another language!

Apologies to my non-Telugu friends!

Not that you missed something great!!

Eela Pata Raghuramaiah - Interview

Listen to the legendary Singer and Whistler speak about self and the art!
Talking to him is Dr Ms. Panda Shamantakamani.

Kalyanam Raghuramaiah - Interview

Let us honor great artists.
&*&*&*&*&*&*

Picture Speaks

This is an incredible image!
It speaks for itself!
On the theme and the technique!

(Click on the image to see it bigger)

How do you like it!!

Let us enjoy works of art!!
*****

Cartoon again!

How do I write an exam without a computer?

Is it funny enough!

If not also, you can laugh at me!!

Buddhi Radu - Shankarabharanam

Shravanam with a masterpiece of Tyagaraja

Sri M D Ramanathan sings Buddhi Radu

(MDR in Class)

pallavi

buddhi rAdu buddhi rAdu peddala suddulu vinaka

anupallavi

buddhi rAdu buddhi rAdu bhUri vidyala nErcina

caraNam 1

dhAnya dhanamulacEta dharmamentayu jEsina ananya bhaktula vAgamrta pAnamu sEyaka

caraNam 2

mAnaka bhAgavatAdi rAmAyaNamula jadivina mAnushAvatAra carita marmajnula jatagUdaka

caraNam 3

yOgamu labhyasincina bhOgamulentO galigina tyAgarAja nutudau rAma dAsula celimi sEyaka

Meaning:
However highly educated one may be, real wisdom will not dawn on him unless he is inspired by the association and teachings of great men. Extensive charity alone will not securewisdom unless one has drunk deep of the teachings of devotees inspired by pointed devotion to the Lord. Even if one is engaged in constant study and exposition of epics like the Ramayana and the Bhagavata, unless he has the close association of saints, true wisdom is unattainable. One may have attained mastery in yoga. He may even be able to command the Siddhis, leading to supernatural enjoyment, but if he does not secure the friendship, good will and advice of the cherished devotees of Rama, real wisdom will elude him.

ப. பு3த்3தி4 ராது3 பு3த்3தி4 ராது3 பெத்3த3ல ஸுத்3து3லு வினக (பு3)

அ. பு3த்3தி4 ராது3 பு3த்3தி4 ராது3 பூ4ரி வித்3யல நேர்சின (பு3)

ச1. தா4ன்ய த4னமுல சேத த4ர்ம(மெ)ந்தயு ஜேஸின
(நா)ன்ய சித்த ப4க்துல வா(க3)ம்ரு2த பானமு ஸேயக (பு3)

ச2. மானக பா4க3வ(தா)தி3 ராமாயணமுலு சதி3வின
மானு(ஷா)வதார சரித மர்மக்3ஞுல ஜத கூட3க (பு3)

ச3. யோக3மு(ல)ப்4யஸிஞ்சின போ4க3மு(லெ)ந்தோ கலிகி3ன
த்யாக3ராஜ நுதுடௌ3 ராம தா3ஸுல செலிமி ஸேயக (பு3)

Let us enjoy some great songs!!
@@@@@

Bull In The City - Sri Sri

Here is a poem by the one and the only Sri Sri,
That is Srirangam Srinivasa Rao.

Bull in the City

On the main thoroughfare of the city

The bull casually 

Perhaps with the memories from the earlier birth

Chewing the cud with half shut eyes

Without moving or shifting

The bull in the heart of the city.

As if it is the right holder of the road

Leaving the responsibility to the times

Heckling the scampering of the civilisation

Stood there that it is the King!

Who dares to ask the bull to move

Look how it glances around

Aye! Aye! Motor car!

What is the hurry with you?

Oh! Brother Cyclist!

Careful! The bull wouldn't budge!

Anti-machinery, proponent of non-violence and a vegetarian

Expert in anti alcoholism

On the main road of the city

Obstructing the passage of the civility

However long like this

This bull can stand!

If the bull has no sense

Shouldn't the man have it?

Let us enjoy good poetry

&&&&&

In honour of Sri Trichy Shankaran

Shravanam honors the Sngeetha Kalanidhi designate!

Sri Shankaran's Layavinyasam in Adi talam

Let us honor the great artists!

@@@@@

Enki Patalu - Gopalaratnam

Shravanam with light music.

Kum Srirangam Gopalaratnam sings two songs.

Tanuvanta Na Raju

Uttama Illalinoyi

Let us enjoy some great songs!
@@@@@

Blind man walking into a pit! - Sadi Shirazi

Here is a piece from Sadi's Gulistan

XXXVIII

At the court of Kisra, or Nushirowan, a cabinet council

was debating some State affair. Abu-zarchamahr,

who sat as president, was silent. They asked him,

“Why do you not join us in this discussion?” He

replied, “ Such ministers of State are like physicians,

and a physician will prescribe a medicine only to a sick

man; accordingly, so long as I see that your opinions

are judicious, it were ill-judged in me to obtrude a

word.—-While business can proceed without my interference,

it does not behoove me to speak on the subject;

but were I to see a blind man walking into a pit, I

would be much to blame if I remained silent.”

కిస్రా లేక నౌషేర్వాన్ ఆస్థానంలో మంత్రుల సమావేశం జరుగుతున్నది.

ఏవో రాచకార్యాల గురించి మాట్లాడుతున్నారు.

అబూ జార్ చమార్ అధ్యక్షుడుగా ఉన్నాడు.

కానీ నిశ్శబ్దంగా ఉన్నాడు.

"చర్చలో ఎందుకు పాలుగొనవు?" అని వారు అతనిని అడిగారు.

"మీ వంటి రాజ్య మంత్రులు వైద్యుల వంటివారు.

వైద్యుడు, రోగం వచ్చిన మనిషికి మాత్రమే మందులిస్తాడు.

కనుక, మీ అభిప్రాయాలు న్యాయబద్ధంగా ఉన్నంత వరకు

నేనొక మాటతో అడ్డు రావడం తప్పవుతుంది.

నా ప్రమేయం లేకుండా పని కొనసాగుతున్నంత వరకు,

విషయం గురించి మాట్లాడడం సరిగాదు.

కానీ, గుడ్డి మనిషి గుంటలో పడుతున్నట్లు

కనబడితే మాత్రం, 

మాట్లాడకుండా ఉంటే నేను తప్పు చేసిన వాణ్ణవుతాను"

అన్నాడతను.

Let us enjoy words and works of wisdom

$$$$$$$

Ninuvina Sukhamugana- Todi

Shravanam goes on!

Sriman Ariyakkudi's rendition - Ninuvina - Todi

pallavi

ninnu vinA sukhamu gAna nIraja nayana

anupallavi

manasukentO Anandamai mai pulakarincagA

caraNam 1

rUpamu pratApamu shara cApamu sallApamu gala

caraNam 2

karuNArasa paripUrNa varada mrdu vArtalu gala

caraNam 3

rAga rasika rAga rahita tyAgarAja bhAgadEya

• O Lotus Eyed!
• O Bestower of boons, replete with sentiment of compassion!
• O Connoisseur of music! O Lord bereft of attachment! O Destiny of this tyAgarAja!
  
• I do not find comfort without You.
• Because, Your attributes, having given such intense bliss to my mind, made me experience horripilation, I do not find comfort without You.
• I do not find comfort without You who has a great form, glory, bow and arrows, sweet talk and soft speech!
• ப. நினு வினா ஸுக2மு கான நீரஜ நயன
  
  அ. மனஸு(கெ)ந்தோ ஆனந்த3மை மை புலகரிஞ்சக3 (நி)
  
  ச1. ரூபமு ப்ரதாபமு ஸ1ர சாபமு ஸல்லாபமு க3ல (நி)
  
  ச2. கருணா ரஸ பரிபூர்ண வரத3 ம்ரு2து3 வார்தலு க3ல (நி)
  
  ச3. ராக3 ரஸிக ராக3 ரஹித த்யாக3ராஜ பா4க3தே4ய (நி)

Let us enjoy great songs!!

@@@@@

Can You Paint?

Do you think you can also make such a painting?
I know it is not all that easy!
Still you can try!
If yes, why don't you make it and send it to me?
I would be more than happy to post it in my blog!

Brush, palette and canvas is another story altogether.
Digital art is different!
You can always try!
You only need some good software!

I was dabbling with Ulead Photo Impact for some time.
Then I made some such paintings!

(Mathew Penkala)

Let us enjoy works of arts!
$$$$$$$

Lion - Rembrandt

Here is something that I liked immensely!
You too would like it!!
Simple but elegant!!

Let us enjoy works of art!
&&&&&

Kabir - To meditate upon!

Here is Vidwan Viswam's translation of a Kabir Poem.

The water in the holy tanks keeps overflowing.

What is gained by dipping in them is never seen.

The immobile statues are venerated as such.

Calling them are being called is never seen.

Our Puranas and the Qoran tell some thing.

But, ripping the Maya is never seen.

I am telling from my own experience.

All these are hollow.

I don't see anything in them!

Is in't it wonderful to meditate on such ideas!
I beseech you to do that!

%%%%%

Kanchipuram Naina Pillai - Shobhillu

Shravanam with a rare voice!

Sri Kanchipuram Naina Pilla sings Shobhillu in Jagnamohini

pallavi

shObhillu saptasvara sundarula bhajimpavE manasA

anupallavi

nAbhi hrt-kaNTha rasana nAsadulu andu

caraNam

dhara rksAmAdulalO vara gAyatri hrdayamuna 

sura bhUsura mAnasamuna shubha tyAgarAjuni eDa

Purport

O My mind!

• Worship the radiant sapta svara divinities.
  
• Worship the sapta svara divinities radiant at navel, heart, throat, tongue and nose etc.
  
• Worship the sapta svara divinities radiant -
• in the vEdas which are support (for the creation);
• in the heart of sacred gAyatrI (mantra) (as OM - nAdOMkAra);
• in the minds of celestials and brAhmaNas; and
• in the person of this fortunate tyAgarAja.
• 
  
• ப. ஸோ1பி4ல்லு ஸப்த ஸ்வர
  ஸுந்த3ருல ப4ஜிம்பவே மனஸா
  
  அ. நாபி4 ஹ்ரு2த்கண்ட2 ரஸன
  நா(ஸா)து3ல(ய)ந்து3 (ஸோ1)
  
  ச. த4ர ரு2க் ஸா(மா)து3லலோ
  வர கா3யத்ரீ ஹ்ரு2த3யமுன
  ஸுர பூ4-ஸுர மானஸமுன
  ஸு1ப4 த்யாக3ராஜுனி(யெ)ட3 (ஸோ1)

Let us enjoy great songs!

Vaddanevaru - Shanmukhapriya

Shravanam of another great song!

Alatturs present Vaddanevaru - Shanmukhapriya

ப. வத்3(த3)னே வாரு லேரு

அ. அத்3த3ம்பு மோமுனு ஜூட3
நே(ன)னய(ம)ங்க3லார்சிதே ஜூசி (வ)

ச. கோரிக(லி)லலோ தி3விலோ
கொஞ்செமைன லேனி நா மனஸு
தா3ரி தெலியு தை3வமு நீவு ஸுமீ
த்யாக3ராஜ ஹ்ரு2த்3-பூ4ஷண நினு வினா (வ)

pallavi

vaddanE vAru lEru

anupallavi

addampu mOmunu jUDanEnanaya mangaLArcitE jUci

caraNam

kOrika lilalO divilO koncamaina lEni nA manasu dAri teliya 

deivamu nIvu sumi tyAgarAja hrd-bhUSaNa ninu vinA

O Emblellishment of the heart of this tyAgarAja!

• There is none to console me.
• Though I am ever crying to behold Your mirror-like face, there is none to notice and console me.
  
  • You are the God who knows the bent of my mind which has absolutely no demand either in this World or for Heaven; aren’t You?
  
  
• There is none other than You to console me.

Let us enjoy great songs!
@@@@

Marriage - Oscar Wilde

Mind you, it is not the King in the picture!!

What does this mean exactly?
???????

More Blood! - A Cartoon

There are drugs if you have less blood.
I have never seen anyone who complains of more blood!!


How do you like it?

Let us enjoy healthy humor!
???????